همه اطلاعاتی که درباره خرید قهوه اسپشیالیتی باید بدانید!
فهرست مطالب
خرید قهوه اسپشیالیتی تجربه‌ی منحصر به فردی از عطر، طعم و بافت قهوه را در اختیار شما قرار می‌دهد. این قهوه خاص و پرطرفدار از دانه‌های عربیکا تولید می‌شود و تمام مراحل کاشت، برداشت، برشته کردن و دم آوری آن با دقت بالایی انجام می‌شود. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورید، این مطلب را بخوانید.
قهوه اسپشیالیتی چیست؟
قهوه اسپشیالیتی (Specialty Coffee) نوعی از قهوه بسیار باکیفیت است که تمام مراحل تولید آن از مزرعه تا فنجان، با دقت، ظرافت و استانداردهای خاصی انجام می‌شود و در شکل دادن به یک صنعت جهانی پایدار نقش مهمی دارد.
این اصطلاح نخستین‌بار در دهه ۱۹۷۰ توسط ارنا ناتک‌گل، یکی از پیشگامان صنعت قهوه مورد استفاده قرار گرفت و از آن زمان تاکنون به نمادی از کیفیت قهوه تبدیل شده است.
قهوه اسپشیالیتی از دانه‌های سبزی تهیه می‌شود که در شرایط اقلیمی ویژه مانند ارتفاعات بالا، خاک غنی و آب‌وهوای معتدل رشد می‌کنند. سپس دانه‌های قهوه رسیده به‌صورت دستی برداشت می‌شوند و با تکنیک‌های خاص فرآوری می‌شوند تا ویژگی‌های عطری و طعمی آن‌ها حفظ شود.
چه عواملی قهوه اسپشیالیتی را آنقدر خاص می‌کند؟
در نگاه اول شاید تفاوت قهوه اسپشیالیتی با قهوه‌های دیگر قابل درک نباشد. اما زمانی که به زنجیره تولید آن نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که در هر مرحله تولید آن استانداردهایی رعایت شده که محصول نهایی را خاص و منحصربه‌فرد می‌کند.
امتیاز کیفیت بالا (Cupping Score)
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های قهوه اسپشیالیتی، کیفیت بالای آن است. امتیاز کیفیت این قهوه باید ۸۰ یا بالاتر از ۱۰۰ باشد. این امتیاز توسط داوران حرفه‌ای که گواهینامه Q-Grader دارند و در آزمون‌های چشایی تعیین می‌شود. معیارهای ارزیابی داوران شامل عطر، طعم، پس‌مزه، اسیدیته، بادی (body)، شیرینی، تعادل و یکنواختی قهوه است. قطعا هر چه امتیاز بالاتر باشد، کیفیت قهوه بهتر و پیچیدگی طعمی آن بیشتر خواهد بود و رضایت خریداران بیشتر می‌شود.
همچنین در هر مرحله از برداشت، فرآوری، رست و حتی دم‌آوری دانه‌های قهوه به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند. کوچک‌ترین خطا در یکی از مراحل می‌تواند کیفیت نهایی دانه‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
منشا مشخص و شفاف (Traceability)
یکی دیگر از ویژگی‌های قهوه اسپشیالیتی این است که منشا دانه‌های آن کاملا مشخص است. اطلاعاتی نظیر کشور، منطقه، مزرعه، ارتفاع از سطح دریا، گونه گیاهی و حتی نام کشاورز در دسترس مصرف‌کننده قرار می‌گیرد. این شفافیت نشان‌دهنده احترام به تولیدکننده و مصرف‌کننده و همچنین تضمینی برای کیفیت محصول است.
برداشت دستی و انتخابی
برخلاف قهوه‌های تجاری که به‌صورت مکانیزه و دسته‌جمعی برداشت می‌شوند، در قهوه اسپشیالیتی تنها دانه‌های کاملا رسیده و سالم، آن هم به‌صورت دستی، برداشت می‌شوند. این روش برداشت باعث می‌شود فقط دانه‌هایی وارد فرآیند تولید شوند که از نظر کیفیت در بالاترین سطح قرار دارند.
فرآوری دقیق و متنوع دانه‌های قهوه
شیوه فرآوری قهوه بر عطر و طعم نهایی آن تاثیر می‌گذارد. دانه‌های قهوه اسپشیالیتی پس از برداشت با روش‌های متنوع و دقیق فرآوری می‌شوند. متناسب با ویژگی‌های دانه‌های قهوه روش‌هایی مانند فرآوری شسته (washed)، روش طبیعی (natural)، عسلی (honey) برای فرآوری انتخاب می‌شوند که هر کدام از آن‌ها طعمی منحصربه‌فردی ایجاد می‌کنند.
توجه به پایداری محیط زیست
نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که در بسیاری از مزارع تولید قهوه اسپشیالیتی، اصول کشاورزی پایدار رعایت می‌شود. استفاده بهینه از منابع طبیعی، مدیریت پسماندها، محافظت از تنوع زیستی و عدم استفاده از مواد شیمیایی مضر از جمله اقدامات مرسوم در این صنعت هستند. زیرا پایداری نه‌تنها برای محیط‌زیست اهمیت دارد، بلکه برای حفظ آینده تولید قهوه نیز حیاتی است.
تنوع طعمی و تجربه‌ی منحصربه‌فرد
فرایند تولید قهوه اسپشیالیتی موجب ایجاد طعم‌های بسیار متنوعی نظیر مرکباتی، شکلاتی، گلی، میوه‌ای، کاراملی، ادویه‌ای و حتی شراب‌گونه می‌شود. این پیچیدگی طعمی، حاصل تعامل میان نوع دانه، شرایط رشد، فرآوری و روش دم‌آوری قهوه است.
تمرکز بر روش‌های دم‌آوری خاص
قهوه اسپشیالیتی برای آن‌که بهترین طعم خود را نشان دهد، به روش‌های دم‌آوری دقیق مانند پوراور (V60)، کمکس (Chemex)، سایفون، فرنچ پرس یا اسپرسو نیاز دارد. علاوه بر این نسبت آب به قهوه، دمای آب، زمان دم‌آوری و آسیاب دقیق درارائه بهترین طعم و عطر قهوه تاثیر گذار است.
تازه بودن رست و تاریخ‌مندی دقیق قهوه
اگر دنبال قهوه تازه هستید، قهوه اسپشیال بهترین انتخاب است. زیرا قهوه اسپشیالیتی در بازه‌های زمانی کوتاهی پس از برشته‌کاری مصرف می‌شود. همچنین تاریخ رست قهوه روی بسته آن درج می‌شود تا مصرف‌کننده بتواند در بهترین زمان قهوه را مصرف کند و از عطر و طعم آن لذت ببرد.
اقلیم خاص
دانه‌های اسپشیالیتی قهوه در مناطق خاصی مانند ارتفاعات اتیوپی، کلمبیا، یمن یا کنیا رشد می‌کنند. خاک حاصل‌خیز، نور مناسب، بارندگی کافی و دمای متعادل در این نواحی، شرایط ایده‌آلی برای پرورش دانه‌های قهوه فراهم می‌کند.
تفاوت قهوه اسپشیالیتی با قهوه تجاری یا کامرشال چیست؟
قهوه اسپشیالتی و تجاری از نظر چند ویژگی با هم تفاوت دارند که شامل موارد زیر است:
- خاستگاه قهوه
قهوه اسپشیالیتی دارای خاستگاه مشخص است و حتی اطلاعات مربوط به مزرعه، ارتفاع، نوع خاک و فرآوری آن به خریدار ارائه می‌شود؛ درحالی‌که قهوه کامرشال از ترکیب دانه‌های کشورهای مختلف تهیه می‌شود و اطلاعات خاصی درباه خاستگاه آن نداریم.
- کیفیت قهوه
یکی دیگر از ویژگی‌های متفاوت قهوه اسپشیالیتی با قهوه تجاری، کیفیت آن است. دانه‌های قهوه اسپشیالیتی نقص فیزیکی و کیفی ندارند، در حالی‌که ممکن است قهوه تجاری دانه‌های خراب، شکسته یا کپک‌زده داشته باشد.
- طعم قهوه
با خرید قهوه اسپشیالیتی می‌توانید از ویژگی‌های طعمی پیچیده مانند اسیدیته میوه‌ای، شیرینی طبیعی، رایحه گل‌ها، طعم شکلات، آجیل و مرکبات بهره‌مند شوید؛ در حالی‌که قهوه‌های کامرشال اغلب طعمی تلخ، سوخته و یکنواخت دارند.
- رست دانه‌های قهوه
یکی دیگر از تفاوت‌های قهوه اسپشیالیتی با قهوه تجاری این است که دانه قهوه اسپشیالیتی دانه‌های روشن تا متوسط دارد تا طعم‌های ظریف و پیچیده آن حفظ شود؛ در حالی‌که قهوه‌های تجاری اغلب رست تیره‌ای دارند تا نقص دانه‌های آن پوشانده شود.
کیفیت قهوه اسپشیالیتی توسط چه سازمانی تعیین می‌شود؟
وقتی از خرید قهوه اسپشیالیتی صحبت می‌کنیم، حتما این سوال برایتان پیش می‌آید که چه سازمانی کیفیت این دانه‌ها را تعیین می‌کند. مرجع اصلی تعیین کیفیت قهوه اسپشیالیتی، سازمان قهوه تخصصی (SCA) است. این نهاد بین‌المللی با استانداردسازی فرایند ارزیابی قهوه، یک چارچوب جهانی برای سنجش کیفیت ایجاد کرده است.
در ارزیابی رسمی، داورانی با مدرک Q-Grader قهوه‌ها را براساس ۱۰ شاخص زیر ارزیابی می‌کنند:
- رایحه (Dry Aroma)
- عطر (Fragrance)
- طعم (Flavor)
- اسیدیته (Acidity)
- شیرینی (Sweetness)
- بادی (Body)
- پس‌مزه (Aftertaste)
- یکنواختی (Uniformity)
- تعادل (Balance)
- پاکی فنجان (Clean Cup)
پیش از ایم هم گفتیم قهوه‌ای که امتیاز ۸۰ به بالا بگیرد، در گروه Specialty قرار می‌گیرد. همچنین امتیاز بین ۸۵ تا ۹۰ عالی و بالاتر از ۹۰ بسیار نادر و خاص محسوب می‌شود.
پرورش و رشد قهوه اسپشیالیتی چگونه است؟
مراحل رشد قهوه اسپشیالیتی با دقت و ظرافت همراه است. کشاورزانی که این نوع قهوه را پرورش می‌دهند، اطلاعات خوبی از خاک، آب و هوا، حشره‌کش‌های طبیعی و زمان دقیق برداشت دارند. آن‌ها با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، از سیستم‌های متنوع آبیاری استفاده می‌کنند تا طعم‌های متنوعی از دانه‌های قهوه اسپشیالیتی تولید کنند.
انواع روش دم‌آوری قهوه اسپشیالیتی
مراحل رشد قهوه اسپشیالیتی با دقت و ظرافت همراه است. کشاورزانی که این نوع قهوه را پرورش می‌دهند، اطلاعات خوبی از خاک، آب و هوا، حشره‌کش‌های طبیعی و زمان دقیق برداشت دارند. آن‌ها با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، از سیستم‌های متنوع آبیاری استفاده می‌کنند تا طعم‌های متنوعی از دانه‌های قهوه اسپشیالیتی تولید کنند.
- دم آوری با V60
محبوب‌ترین ابزار دم‌آوری موج سوم V60 است؛ این محصول با طراحی مخروطی و شیاری مارپیچ، جریان آب را کنترل می‌کند و موجب استخراج قهوه قهوه‌ای شفاف با اسیدیته بالا و معطر می‌شود.
- کمکس
کمکس دستگاه شیشه‌ای شبیه به ظرف آزمایشگاه است که مجهز به فیلتری ضخیم است و قهوه‌ای خوش‌طعم را در اختیار شما قرار می‌دهد.
- فرنچ پرس
یکی دیگر از ابزارهای مناسب برای دم آوری قهوه فرنچ پرس است. دم آوری قهوه اسپشیال با فرنچ پرس برای کسانی که طعم‌های غنی قهوه را دوست دارند، بهترین انتخاب است.
لیست قیمت قهوه اسپشیالیتی
وقتی از خرید قهوه اسپشیالیتی صحبت می‌کنیم، اغلب افراد دغدغه قیمت آن را دارند و می‌پرسند قیمت قهوه اسپشیالیتی چقدر است؛ واقعیت این است که نمی‌توانیم قیمت ثابت و دقیقی برای قهوه اسپشیالیتی اعلام کنیم؛ زیرا عوامل متعددی بر قیمت این قهوه مرغوب و خاص تاثیر میگذارند.
به طور مثال نوع دانه قهوه، روش فرآوری آن، همچنین کشور مبدا تولید کننده قهوه اسپشیالتی، میزان رست دانه قهوه و تازگی آن از مهم‌ترین عواملی هستند که بر قیمت رست قهوه تاثیر میگذارند. البته ممکن است عواملی نظیر میزان عرضه و تقاضا هم بر قیمت تاثیر بگذارند. با این‌حال فروشگاه‌های معتبر برای جلب رضایت مشتریان سعی می‌کنند قیمت‌های منصفانه و مناسبی انواع قهوه اسپشیال تعیین کنند.
انواع روش‌های فرآوری قهوه اسپشیالیتی
فرآوری قهوه یکی از مهم‌ترین مراحل تعیین‌کننده‌ی ویژگی‌های طعمی نهایی است. این قاعده درباره قهوه اسپشیال هم صدق می‌کند.
- فرآوری شسته (Washed)
یکی از شیوه‌های فرآوری دانه‌های قهوه، فرآوری شسته است که در طی انجام آن، پس از برداشت، دانه‌ها در آب شسته و تمیز می‌شوند و طعمی منحصربه‌فرد با اسیدیته بالا و رنگ شفاف تولید می‌شود.
- فرآوری طبیعی(Natural)
در این شیوه، دانه‌ها خشک می‌شوند و طعم نهایی آن‌ها شیرین است و بادی قوی دارد.
- فرآوری عسل (Honey)
فرآوری عسلی (Honey Process) یکی از روش‌های محبوب و میان‌رده در میان روش‌های فرآوری قهوه است که در کشورهای آمریکای مرکزی مانند کاستاریکا و السالوادور رایج است. این روش ترکیبی از دو شیوه‌ی اصلی دیگر یعنی فرآوری شسته و طبیعی است و نام آن ارتباطی به عسل طبیعی ندارد، بلکه به لایه‌ی چسبناک و شیرینی اطلاق می‌شود که روی دانه‌های قهوه باقی می‌ماند.
چرا قهوه اسپشیالیتی گران‌تر است؟
اگر قیمت قهوه‌های اسپشیالیتی را بررسی کنیم متوجه می‌شویم، قیمت آن‌ها نسبت به انواع دیگر قهوه گران‌تر است. یکی از دلایل بالا بودن قیمت، تولید محدود است. زیرا تمرکز اصلی تولیدکنندگان بر کیفیت بالا و انتخاب دقیق دانه‌هاست، نه تولید انبوه و همین امر باعث کاهش تولید و بالارفتن قیمت می‌شود.
در زنجیره تولید قهوه اسپشیال، از کشاورزانی که به‌خوبی با اصول کاشت و برداشت آشنا هستند گرفته تا داوران حرفه‌ای Q-Grader که کیفیت نهایی را ارزیابی می‌کنند، همگی نقش مهمی دارند. حتی باریستاهایی که قهوه را در نهایت برای مصرف‌کننده آماده می‌کنند هم باید مهارت و دانش بالایی در استخراج طعم‌ها داشته باشند.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم قهوه اسپشیالیتی که بر قیمت آن تاثیر می‌گذارد، فرآوری دستی آن است. بر خلاف قهوه‌های تجاری که معمولا با ماشین‌آلات صنعتی تهیه می‌شوند، بیشتر مراحل تولید قهوه اسپشیالیتی به‌صورت غیرمکانیزه و با حساسیت بالا انجام می‌شود. این روش‌های دقیق و سنتی موجب کنترل بیشتر بر کیفیت کالا می‌شود و حذف دانه‌های معیوب را آسان‌تر می‌کند.
در ادامه مسیر، بسته‌بندی این نوع قهوه نیز با دقت انجام می‌شود. دانه‌های اسپشیالیتی در بسته‌بندی‌های تخصصی با سوپاپ‌های یک‌طرفه هوا عرضه می‌شوند. این سوپاپ‌ها بدون آن‌که هوا به داخل بسته نفوذ کند، امکان خروج گاز ناشی از رست قهوه را فراهم می‌کنند. به این ترتیب تازگی و طعم قهوه حفظ می‌شود. پس طبیعی است که نوع بسته بندی هم بر قیمت خرید قهوه اسپشیالیتی تاثیر بگذارد.
از کجا قهوه اسپشیالیتی تهیه کنیم؟
برای خرید قهوه اسپشیالیتی باید به فروشگاه‌های تخصصی قهوه مراجعه کنید که درباره خاستگاه قهوه، نوع فرآوری، تاریخ رست و امتیاز کیفیت دانه‌های آن اطلاعات دقیقی در ختیار شما قرار می‌دهند.
اگر دنبال خرید قهوه اسپشیالیتی با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت هستید، پیشنهاد ما قهوه هیپو است. این مجموعه بهترین دانه‌های قهوه تازه و مرغوب را با دقت بالایی برشته می‌کند تا تجربه‌ای دلچسب از نوشیدن قهوه داشته باشید.
جمع‌بندی
قهوه اسپشیالیتی تنها یک نوشیدنی نیست؛ بلکه نتیجه‌ی تلاش افراد زیادی از کشاورزان زحمتکش تا باریستاهای حرفه‌ای است. شما با خرید قهوه اسپشیالتی از طعم‌های بی‌نظیر لذت می‌برید. سعی کردیم در این مطلب اطلاعات دقیقی درباره دان سبز قهوه اسپشیالیتی در اختیار شما قرار دهیم تا وارد دنیای جدیدی از طعم و عطر قهوه شوید.
منابع
اینجا قهوه تو بدون واسطه مستقیم از کارخانه میخری!
