طبع قهوه چیست؟ + سازگاری آن با مزاج‌های مختلف
فهرست مطالب
طبع قهوه چیزی فراتر از یک ویژگی ساده است و تاثیرات عمیقی روی بدن می‌گذارد. طبع قهوه رست شده سرد و خشک است و کسانی که مزاج سرد دارند باید آن را همراه با مصلحات مصرف کنند تا درگیر عوارض ناخوشایند نظیر بی‌خوابی، خشکی پوست یا اضطراب نشوند.
طبع قهوه چیست؟
در طب سنتی هر خوراکی طبعی مشخصی دارد که بر اساس ویژگی‌هایی مانند گرمی، سردی، خشکی یا تری دسته‌بندی می‌شود. یکی از سوالات متداول طرفداران قهوه این است که طبع قهوه چیست و مصرف آن برای چه کسانی ضرر دارد؟ یا هر فرد چه میزان قهوه می‌تواند مصرف کند؟
از دیدگاه طب سنتی قهوه سبز طبعی گرم و خشک دارد که رست کردن باعث تغییر طبع آن به سرد و خشک می‌شود.
بنابراین هر فرد باید متناسب با مزاج خود قهوه خوش عطر و دلچسب بنوشد. به طور مثال کسانی که مزاج گرم دارند با نوشیدن قهوه متعادل می‌شوند اما افراد سرد مزاج با عوارضی مانند سردی بدن، خواب‌آلودگی یا حتی بی‌حالی مواجه می‌شوند. متخصصان طب سنتی به افراد سرد مزاج توصیه می‌کنند قهوه سبز بنوشند یا اینکه قهوه رست شده را با مصلحات بنوشند تا درگیر علائم ناخوشایند و سستی بدن نشوند.
طبع قهوه چیست؟
در طب سنتی ایرانی که مبتنی بر تئوری اخلاط چهارگانه است، مواد خوراکی بر اساس تاثیراتشان بر بدن انسان دسته‌بندی می‌شوند. پزشکان طب سنتی به تعادل بین گرمی، سردی، خشکی و تری اهمیت زیادی می‌دهد و معتقدند هر خوراکی و نوشیدنی باید با مصلح آن مصرف شود.
از دیدگاه حکمای بزرگ طب سنتی مانند بوعلی سینا طبع سرد و خشک قهوه به دلیل ماهیت تلخ، قابض و تند آن است.
- تلخی طبیعی قهوه: طعم تلخ در طب سنتی معمولاً با سردی همراه است.
- اثر قابض قهوه: قهوه باعث کاهش رطوبت و در نتیجه افزایش خشکی در بدن می‌شود.
- خاصیت ادرارآور قهوه: این ویژگی نیز نشان‌دهنده تمایل آن به خشکی است.
بنابراین یکی از مهم‌ترین مزایای نوشیدن قهوه این است که طبع سرد آن باعث کاهش التهاب و گرمی در بدن می‌شود. همچنین ویژگی خشکی قهوه در کاهش رطوبت‌های اضافی بدن تاثیر می‌گذارد.
تأثیر طبع قهوه بر انواع مزاج
در طب سنتی ایرانی، شناخت مزاج افراد از ارکان مهم تشخیص و درمان بیماری‌هاست. چهار مزاج اصلی در طب سنتی، صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی هستند که هر کدام ویژگی‌های خاصی دارند و باعث می‌شود واکنش بدن هر فرد متفاوت باشد. در ادامه تاثیر قهوه را بر هر کدام از مزاج‌ها بررسی می‌کنیم.
1. افرادی با مزاج صفراوی (گرم و خشک)
مزاج صفراوی با ویژگی‌هایی همچون گرمی، خشکی، تحرک بالا، تیزهوشی و گاهی عصبانیت سریع شناخته می‌شود. این افراد اغلب پوست گرم و خشک دارند و ممکن است دچار گرگرفتگی، تشنگی زیاد یا بی‌قراری‌های عصبی شوند. از آنجا که قهوه رست شده طبعی سرد دارد، مصرف آن در افراد صفراوی باعث ایجاد تعادل می‌شود و از شدت حرارت و خشکی بدن آن‌ها می‌کاهد.
در روزهای گرم یا در فصول گرم سال نقش یک نوشیدنی متعادل‌کننده برای این افراد را دارد. با این حال کسانی که مزاج صفراوی دارند نباید در مصرف قهوه زیاده‌روی کنند؛ زیرا خشکی قهوه ممکن است با خشکی ذاتی این مزاج هم‌افزایی کند و در درازمدت موجب خشکی پوست، تحریک عصبی یا یبوست شود.
پیشنهاد: به افراد صفراوی توصیه می‌کنیم یک فنجان قهوه در ساعات میانی صبح یا بعد از ظهر بنوشند. بهتر این افراد قهوه را خنک و بدون افزودنی‌های گرم مثل دارچین یا زنجبیل استفاده کنند.
۲. افراد دموی (گرم و تر)
افراد با مزاج دموی به طور معمول سرزنده، اجتماعی، قوی‌هیکل و دارای پوست سرخ‌فام و مرطوب هستند. گردش خون در این افراد بالاست و مستعد فشار خون، چربی خون و خواب‌آلودگی پس از غذا هستند. قهوه با طبع سرد و خشک خود تا حدی تری و گرمی مزاج دموی را کنترل می‌کند.
از طرفی دیگر خشکی بیش از حد قهوه اگر بدون مصلح مصرف شود، باعث می‌شود تعادل رطوبت طبیعی این افراد را بر هم بزند و منجر به احساس خشکی دهان، سردرد یا بی‌خوابی شود. بنابراین مصرف قهوه برای افراد دموی مفید است، اما باید همراه با تعادل و تعدیل باشد.
پیشنهاد: به این افراد توصیه می‌کنیم کمی شیر گرم، هل، یا حتی اندکی عسل به قهوه اضافه کنند تا طبع آن متعادل شود. همچنین بهتر است افراد دموی از نوشیدن قهوه در حالت ناشتا یا شب‌ها خودداری کنند.
۳. افراد بلغمی (سرد و تر)
مزاج بلغمی با ویژگی‌هایی چون آرامش، کندی، پوست روشن و مرطوب، و گرایش به چاقی همراه است. افراد بلغمی مزاج به طور معمول خواب‌آلود، بی‌حوصله، و دارای سیستم گوارشی کندی هستند. برای بلغمی‌مزاج‌ها، قهوه انتخابی بسیار مناسب است، زیرا طبع آن سرد و خشک است و با رطوبت و سردی بدنشان مقابله می‌کند.
قهوه در این افراد باعث افزایش هوشیاری، کاهش رطوبت اضافی بدن و بهبود عملکرد متابولیسم می‌شود. همچنین قهوه در کاهش اشتهای کاذب افراد بلغمی تاثیر مثبتی دارد.
پیشنهاد: بهترین روش مصرف قهوه برای افراد بلغمی، نوشیدن آن با زنجبیل، دارچین یا فلفل سیاه است. این ترکیب هم طبع قهوه را تعدیل می‌کند و هم به افزایش انرژی و چربی‌سوزی کمک می‌نماید.
۴. افراد سوداوی (سرد و خشک)
مزاج سوداوی با ویژگی‌هایی مانند تحلیل‌گری بالا، تمرکز، دقت، تفکر زیاد، نگرانی، و گاهی افسردگی شناخته می‌شود. این افراد به طور معمول لاغراندام، دارای پوست خشک و گاه تیره هستند. با توجه به اینکه قهوه نیز دارای طبعی سرد و خشک است، مصرف آن ممکن است این ویژگی‌های مزاج سوداوی را تشدید کند.
افراد سوداوی به دلیل تمایل ذاتی به خشکی و سردی، ممکن است پس از مصرف قهوه دچار اضطراب، بی‌خوابی، خشکی پوست، تپش قلب یا مشکلات گوارشی مانند یبوست شوند. بنابراین این گروه باید در مصرف قهوه نهایت دقت را به خرج دهند. اگرچه ممکن است به‌صورت موقت از اثرات بیدارکننده قهوه بهره ببرند، اما در درازمدت درگیر افزایش استرس و خشکی بدن شود.
پیشنهاد: در صورتی‌که افراد سوداوی تمایل به مصرف قهوه دارند، باید آن را حتما با مصلح‌هایی مانند زعفران،گلاب یا نبات ترکیب کنند. همچنین استفاده از قهوه در مقادیر بسیار کم و به صورت گهگاه توصیه می‌شود، نه به‌صورت روزانه
طبع قهوه عربیکا: سرد است یا گرم؟
یکی از سوالات رایج بین طرفداران قهوه، تفاوت طبع گونه‌های مختلف قهوه است. رایج‌ترین انواع دانه‌های قهوه عبارتند از:
- قهوه عربیکا (Arabica)
- قهوه روبوستا (Robusta)
قهوه عربیکا نسبت به روبوستا ملایم‌تر، کم‌کافئین‌تر و دارای طعمی نرم‌تر و معطرتر است. متخصصان طب سنتی عقیده دارند:
- طبع قهوه عربیکا ملایم‌تر از دانه‌های روبوستا دارد.
- شدت سردی و خشکی قهوه در دانه‌های عربیکا کمتر است.
- قهوه عربیکا به دلیل میزان کافئین کمتر، خاصیت تحریک‌کنندگی کمتری دارد و برای افراد حساس مناسب‌تر است.
با این حساب؛ اگرچه همه انواع قهوه در دسته سرد و خشک قرار می‌گیرند، اما شدت این ویژگی‌ها در عربیکا کمتر از روبوستا است.
اگر به تازگی به دنیای قهوه وارد شده‌اید و برای انتخاب بهترین نوع دانه و طعم مناسب به کمک نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً از راهنمای خرید قهوه برای افراد تازه‌کار دیدن کنید تا با نکات کلیدی و بهترین انتخاب‌ها آشنا شوید.
چگونه طبع قهوه را متعادل کنیم؟
برای کسانی که طبع‌شان با قهوه سازگار نیست یا پس از نوشیدن قهوه علائمی مانند سردی، بی‌حالی یا دل‌آشوبه را تجربه می‌کنند، بهتر است از مصلحات قهوه استفاده کننند. مصلحات قهوه شامل موارد زیر است:
- هل: گرم و معطر، تقویت‌کننده قلب و معده، تعدیل‌کننده سردی قهوه
- زنجبیل: گرم و تند، مناسب برای افراد بلغمی یا سوداوی
- دارچین:: گرم و شیرین، تقویت‌کننده گردش خون
- زعفران: گرم و شادی‌آور، مناسب برای افراد افسرده یا سوداوی
- شیر: دارای طبع معتدل و مرطوب، مناسب برای کاهش خشکی قهوه
همچنین برای تعدیل طبع قهوه بهتر است، قهوه در ساعات خاصی از روز مصرف شود. به طور مثال صبح زود یا اواخر صبح زمان مناسبی برای نوشیدن قهوه است اما نوشیدن آن در شب موجب اختلال در خواب می‌شود.
سوالات متداول
چه قهوه‌ای طبعش گرمه؟
دان قهوه سبز که هنوز برشته نشده است، طبع گرم دارد.
آیا نوع قهوه (عربیکا یا روبوستا) در طبع آن تاثیر دارد؟
بله؛ هرچند هر دو نوع قهوه طبعی سرد و خشک دارند، اما قهوه عربیکا ملایم‌تر و کم‌کافئین‌تر است و طبع آن نیز کمی متعادل‌تر از روبوستا است.
آیا طبع قهوه را می‌توان با مواد دیگر تعدیل کرد؟
بله در طب سنتی برای هر خوراکی مصلحی وجود دارد. برای تعدیل طبع سرد و خشک قهوه می‌توان از مواد گرم مثل زنجبیل، هل، دارچین، گلاب یا شیر استفاده کرد.
نتیجه گیری
قهوه یک نوشیدنی محبوب است که خواص متعددی برای بدن دارد. از دیدگاه طب سنتی، قهوه رست شده دارای طبعی سرد و خشک است و بر اساس مزاج افراد مختلف تاثیرات متفاوتی برای آن‌ها ایجاد می‌کند. آشنایی با طبع قهوه روبوستا و عربیکا و انتخاب روش صحیح مصرف قهوه با مصلح آن از بروز عوارض ناخوشایند جلوگیری می‌کند و لذت نوشیدن قهوه را دوچندان می‌نماید.
قهوه هیپو برند محبوب دوستداران طعم اصیل قهوه، با ترکیبی حرفه‌ای از دانه‌های مرغوب عربیکا و روبوستا، طعمی متعادل، عطری دل‌انگیز و انرژی‌بخشی فوق‌العاده‌ای برای شما فراهم می‌کند. اما هیپو فقط قهوه نیست! در مجموعه محصولات هیپو انواع قهوه فوری، چای کرک خوش‌طعم و همچنین تجهیزات کاربردی برای دم‌آوری قهوه را نیز پیدا کنید. اگر به دنبال کیفیت بالا، بسته‌بندی حرفه‌ای و تجربه‌ای متفاوت در دنیای نوشیدنی‌ها هستید، همین حالا از محصولات هیپو دیدن کنید و انتخابی خاص برای روزهای خاص داشته باشید.
اینجا قهوه تو بدون واسطه مستقیم از کارخانه میخری!
